«Πρότυπη Πρόταση» (!) της εταιρείας ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ προς την κυβέρνηση
Γράφει ο Παύλος Λ. Αλεξίου, Πολιτικός Μηχανικός
Ο Ν.4903/2022 «Πρότυπες Προτάσεις», προβλέπει για έργα υποδομής άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ (!!!), «ως μια εναλλακτική λύση στην παραδοσιακή μέθοδο σύλληψης και ωρίμανσης έργων υποδομών, όπου ο ιδιωτικός τομέας αναλαμβάνει πρωτοβουλία και συμμετοχή στον εντοπισμό και την ωρίμανση ενός έργου».
Όλη αυτού του είδους η νομοθεσία η προερχομένη από Οδηγίες της ΕΕ είναι «επενδεδυμένη» με πολύ ωραίες φράσεις («Πρότυπες Προτάσεις», «κινητικότητα» που σημαίνει απολύσεις, «ανταγωνιστικότητα» μείωση μισθών, «ευελιξία» αύξηση του χρόνου εργασίας κλπ.), πίσω όμως από αυτούς τους παρελκυστικούς τίτλους «κάτι σάπιο υπάρχει στο Βασίλειο της Δανιμαρκίας».
Μετά την κατάθεση της «Πρότυπης Πρότασης» γίνεται «διεθνής διαγωνισμός» και ο «προτείνων» αναλαμβάνει το έργο, ή αν δεν το αναλάβει του καταβάλλονται «έξοδα φακέλου» (;;;), κάτι σαν «πνευματικά δικαιώματα» και διατηρεί «δικαίωμα διεκδίκησης», που του επιτρέπει να δώσει βελτιωμένη προσφορά εντός 20 ημερών. Αν είναι ο μόνος υποψήφιος, τότε θα πρέπει να περάσει από την κρίση ανεξάρτητου (;;;) εκτιμητή για τον αν κινείται στα πλαίσια του δημόσιου συμφέροντος.
Ο σχετικός νόμος τρία χρόνια από τη θεσμοθέτηση του, έμεινε ανενεργός και επικρίθηκε σαν εργαλείο απευθείας ανάθεσης μεγάλων συμβάσεων για τις χώρες της Αφρικής, αλλά από «κάποιους» επικροτήθηκε ως λύση για να γίνουν μεγάλα έργα για τα οποία δεν υπάρχει χρηματοδότηση. Ουσιαστικά με βάση το νόμο αυτό, αποφασίζει ο ιδιώτης, τι τον συμφέρει και το κράτος εκτελεί. Αυτός φτιάχνει όλο το φάκελο του έργου, θέτει τους όρους και τις προϋποθέσεις, που δεν καταρτίζονται με τη λογική του δημόσιου συμφέροντος, αλλά, όπως γίνεται αντιληπτό, με κύριο γνώμονα το κέρδος.
Στα πλαίσια αυτά έγινε από την εργοληπτική εταιρία – μεγαθήριο ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, που όπως λέγεται έχει και συγγενικούς δεσμούς με κυβερνητικούς αξιωματούχους, «Πρότυπη Πρόταση» για μεταφορά νερού με φαραωνικά έργα από την Ήπειρο (από την «Βάλια Κάλντα», Εθνικό Δρυμό πανέμορφη, μοναδική προστατευόμενη περιοχή) στην Κέρκυρα, με «κερασάκι» την ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης της Κέρκυρας, ενώ παράλληλα εξετάζεται η δυνατότητα επέκτασής του στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου. Μετά το Μόρνο και τον Εύηνο σειρά έχει και η «Βάλια Κάλντα».
Είχε ακουστεί και η άλλη απαράδεκτη «λύση» της μεταφοράς του νερού των πηγών της Σκέφαρης του Δήμου Φιλιατών, την οποία κατάγγειλαν ο Δήμος Φιλιατών και οι τοπικοί φορείς, αλλά το νερό αυτό μάλλον δεν τους «φτάνει» ή είναι «μικρό» έργο κάτω των 200 εκ.!
Μάλιστα η εταιρία κατέθεσε στο αρμόδιο υπουργείο τρεις «πρότυπες προτάσεις», οι άλλες δύο αφορούν επεκτάσεις της Αττικής Οδού.
Και «αμ΄ έπος αμ΄ έργον». Ποιος μίλησε για διαπλοκή; Το Υπουργικό Συμβούλιο στις 10 Γενάρη, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη («σαν έτοιμο από καιρό»), συζήτησε αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο των «πρότυπων προτάσεων», ώστε να ενεργοποιηθεί το μοντέλο αυτό της υλοποίησης έργων λόγω του ενδιαφέροντος που έχει προκύψει !!!
Φαίνεται ότι το όλο «πρότζεκτ», για να χρησιμοποιήσουμε κι εμείς την ορολογία τους, σχετίζεται με την μετατροπή της ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) σε ΡΑΑΕΥ (Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων) και με τις αλλαγές που προωθεί το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος για τη συνένωση των ΔΕΥΑ των Δήμων, αλλαγές για τις οποίες οι περισσότεροι Δήμοι αντιδρούν σφόδρα, έχει σαν ενδιάμεσο στόχο την μεταβίβαση σημαντικών έργων διαχείρισης του νερού σε ιδιώτες «επενδυτές» (ήδη έχει γίνει στην ΕΥΔΑΠ) και τελικό σκοπό την πλήρη ιδιωτικοποίηση του νερού.
Πέρα από την διασπάθιση του δημοσίου χρήματος («Μεγάλο Φαγοπότι»), τέτοια έργα μεταφοράς νερού από μια υδρολογική λεκάνη σε άλλη (και μάλιστα από προστατευόμενο Εθνικό Δρυμό) συνιστούν περιβαλλοντικό έγκλημα. Πως να μη σκεφτεί κανείς μετά ότι οι «Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων» και η λεγόμενη «Δημόσια Διαβούλευση» είναι απλώς ένα «φύλλο συκής» και υποτάσσονται σε συμφέροντα και πολιτικές επιλογές; Φαίνεται τελικά ότι κάποιοι ονειρεύονται μάλλον την «Εγνατία» σαν πολυεργαλείο μεταφοράς: απορρίμματα, φυσικό αέριο, ίσως τώρα νερό. Μόνον ο σιδηρόδρομος παραπέμπεται στις καλένδες. Αλλά τα πολλά όνειρα αναπόδραστα φέρνουν και αυξημένο ποσοστό σε εφιάλτες.
Είναι πιθανόν τώρα, οι Αρχές και οι φορείς των Ιωαννίνων να αντιδράσουν για τη «Βάλια Κάλντα», την ίδια στιγμή, που με την προβληματική λειτουργία της Μονάδας Βιολογικού Καθαρισμού των Ιωαννίνων-ΜΒΚΙ (βλέπε πρόστιμα από την Αποκεντρωμένη) -που τη «δίνουν» κι αυτή σε ιδιώτη «επενδυτή»- διαπράττουν ανάλογο έγκλημα στον Καλαμά, την στιγμή που έχουν δώσει «αβέρτα» άδειες άντλησης εκατομμυρίων κ. μ. νερού στις μονάδες εμφιάλωσης νερού και την ίδια στιγμή που συνεχίζουν να «πετάνε» αρκετά εκατομμύρια κ. μ. νερού της ΜΒΚΙ που θα μπορούσαν με ανώτερη επεξεργασία να επαναχρησιμοποιηθούν στο Λεκανοπέδιο.
Τελικά η διάλυση του πρωτογενούς τομέα, η καταστροφή των όποιων μονάδων μεταποίησης και η μονοκαλλιέργεια του ασταθούς και ευάλωτου τομέα του τουρισμού, για τη χώρα μας, αλλά και για την Κέρκυρα ιδιαίτερα, πέραν των άλλων, διογκώνουν και τα προβλήματα ύδρευσης, διάθεσης των αποβλήτων, στάθμευσης-κυκλοφοριακό, στέγασης, εποχικής φθηνής θερινής εργασίας -χειμερινής ανεργίας, καταστροφής του περιβάλλοντος κλπ.
Πέρα από την αμφισβήτηση αυτού του παραγωγικού μοντέλου, που συνιστά ίσως μια μακροπρόθεσμη διεκδίκηση και απάντηση, η σωστή αξιοποίηση των όποιων πηγών ύδρευσης υπάρχουν, η συντήρηση των πεπαλαιωμένων δικτύων ύδρευσης που έχουν τεράστιες απώλειες νερού, η επαναχρησιμοποίηση των υγρών των βιολογικών καθαρισμών, μετά από υψηλή επεξεργασία, ταμιευτήρες για αποθήκευση χειμερινών παροχών, η πολιτική νερού, (φτηνό για τους δημότες, άλλες τιμές και περιορισμούς για καράβια και ξενοδοχειακά συγκροτήματα με τις υψηλές καταναλώσεις και τις πισίνες) και άλλες τεχνικές λύσεις (η επιστήμη δεν σηκώνει τα χέρια), μπορούν να δώσουν κάποιες «ανάσες».
Εμείς όμως, οι πολίτες και οι φορείς της Θεσπρωτίας, των Ιωαννίνων, της Κέρκυρας, μπροστά σε αυτή την επιχείρηση, με την οποία η κυβέρνηση θέλει να βάλει χέρι και στο τελευταίο δημόσιο αγαθό που απέμεινε -το νερό- να το δώσει στα «αρπακτικά της αγοράς», θα τους αφήσουμε ή θα πρέπει να οργανωθούμε να αντισταθούμε και διεκδικήσουμε τα αυτονόητα : «Παιδεία, Υγεία, Ρεύμα και Νερό δεν είναι εμπορεύματα ανήκουν στο λαό», «Όχι στην ιδιωτικοποίηση των πάντων», «Όχι στην καταστροφή του περιβάλλοντος».
