Την Τετάρτη το βράδυ στις 18 Ιουνίου του 2025, το Μουσικό Σχολείο Άρτας και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας πραγματοποίησαν μέσα στο Κάστρο της πόλης μας, συναυλία – αφιέρωμα με τίτλο: «Μεσόγειος, θάλασσα της ειρήνης».
Η συναυλία ήταν το αποτέλεσμα της σύμπραξης του συνόλου Σύγχρονης Ελληνικής Μουσικής και του συνόλου Λόγιων και Λαϊκών Μουσικών της Ανατολικής Μεσογείου του σχολείου μας και περιλάμβανε τραγούδια και οργανικά κομμάτια από μουσικές παραδόσεις των χωρών της Μεσογείου, διανθισμένα με κείμενα πεζού και ποιητικού λόγου. Σκοπό είχε να αναδείξει τις συγγένειες των λαών της μεγάλης θαλάσσιας γειτονιάς μας, μέσα από τα κοινά στοιχεία των μουσικών παραδόσεων που συναντάμε στις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η δράση πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη θέσπιση, από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών το 2021, της 18ης Ιουνίου ως Παγκόσμιας Ημέρας αφιερωμένης στην καταπολέμηση της ρητορικής του μίσους.
Συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2021, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υπογράμμισε την παγκόσμια ανησυχία για την «εκθετική εξάπλωση και διάδοση της ρητορικής μίσους» σε όλο τον κόσμο και ενέκρινε ψήφισμα με τίτλο «Προώθηση του διαθρησκευτικού και διαπολιτισμικού διαλόγου και της ανεκτικότητας για την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους».
Το ψήφισμα αναγνωρίζει την ανάγκη αντιμετώπισης των διακρίσεων, της ξενοφοβίας και της ρητορικής μίσους και καλεί όλους τους αρμόδιους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των κρατών, να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση του φαινομένου, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Με το εν λόγω ψήφισμα, η 18η Ιουνίου ανακηρύχθηκε ως Διεθνής Ημέρα Καταπολέμησης της Ρητορικής Μίσους, με αφετηρία τη Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης του ΟΗΕ που εγκαινιάστηκαν στις 18 Ιουνίου 2019.
Το Σχέδιο Δράσης του ΟΗΕ ορίζει τη ρητορική μίσους ως κάθε μορφή επικοινωνίας (προφορική, γραπτή ή συμπεριφορική) που επιτίθεται ή χρησιμοποιεί μειωτική γλώσσα απέναντι σε άτομο ή ομάδα ατόμων λόγω της ταυτότητάς τους· δηλαδή, βάσει της θρησκείας, της εθνότητας, της γλώσσας, της εθνικότητας, της φυλής, του χρώματος του δέρματος, της καταγωγής, της ταυτότητας φύλου, του σεξουαλικού προσανατολισμού ή άλλων παραμέτρων ταυτότητας. Η ρητορική μίσους προκαλεί σημαντική συναισθηματική και ψυχολογική βλάβη στους ανθρώπους που πλήττονται από αυτήν.
Τα καταστροφικά αποτελέσματα της ρητορικής του μίσους δεν αποτελούν νέο φαινόμενο. Ωστόσο, η εμβέλεια και η επιρροή του εντείνονται σήμερα μέσω των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας, σε τέτοιο βαθμό ώστε η ρητορική μίσους να έχει καταστεί ένα από τα πλέον διαδεδομένα μέσα διάδοσης διχαστικού λόγου και ιδεολογιών σε παγκόσμια κλίμακα. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να υπονομεύσει την ειρήνη και την ανάπτυξη, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για συγκρούσεις, εντάσεις και εκτεταμένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Με την συγκεκριμένη συναυλία – αφιέρωμα προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε το μήνυμα της ειρηνικής συνύπαρξης, της συνεργασίας και της αλληλεγγύης μεταξύ των λαών της Μεσογείου και το αίτημα των παιδιών για άμεση παύση όλων των πολεμικών συρράξεων και εχθροπραξιών που κοστίζουν σε ανθρώπινες ζωές και ιδιαίτερα σε ζωές αμάχων και παιδιών. Τα παιδιά μας μέσα από τη μουσική και τον λόγο ζήτησαν έναν κόσμο ειρηνικό και δημιουργικό, έναν κόσμο φωτεινό και ασφαλή.
Γιατί αυτή η θάλασσα, η Μεσόγειος, η θάλασσα όλων μας, δεν έχει ανάγκη από άλλους χάρτες κατάκτησης, μα από ένα νέο σχέδιο συμβίωσης. Οφείλει να μετατραπεί από σύνορο συμφερόντων σε θάλασσα ειρήνης. Μια θάλασσα που δεν χωρίζει, αλλά αγκαλιάζει· που δεν καίει, αλλά ζεσταίνει· που δεν ζητά άλλη θυσία, αλλά προσφέρει τη σπάνια δυνατότητα ενός κοινού κόσμου.
Κι όσο βαραίνουν οι σκιές των συγκρούσεων, άλλο τόσο δυναμώνει η λαχτάρα για ειρήνη. Η Μεσόγειος, που υπήρξε το λίκνο της παγκόσμιας σοφίας, επιβάλλεται να γίνει το πέλαγος της συμφιλίωσης. Δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι ο καθρέφτης των ρηγμάτων του κόσμου, αλλά το σιωπηλό, σταθερό κάτοπτρο του κοινού ανθρώπινου οράματος.
Η Μεσόγειος πρέπει να γίνει το παράδειγμα — όχι του ανταγωνισμού, αλλά της συνύπαρξης. Να μην είναι πια το όριο που χωρίζει, μα ο ιστός που ενώνει: Ανατολή και Δύση, Βορρά και Νότο, το παρελθόν με το μέλλον.
Γιατί σε αυτή τη θάλασσα δεν καθρεφτίζονται μόνο οι ακτές, αλλά οι ψυχές των λαών της. Και αυτές ζητούν, μετά από αιώνες κραυγών, μια σιωπή γεμάτη νόημα – την ειρήνη. Μια ειρήνη όχι παθητική, μα δυναμική· γεννημένη μέσα από τον πόνο, ανθεκτική σαν το αλάτι της, ανοιχτή σαν τον ορίζοντά της.
Ευχαριστούμε την Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας, και συγκεκριμένα την διευθύντρια κα Ντορίτα Κοντογιάννη και την αρχαιολόγο κα Βασιλική Γαλάνη, καθώς και όλο το προσωπικό της Εφορείας για τη συνεργασία.
Ευχαριστούμε τη μαθήτρια της Β΄ Λυκείου Κατερίνα Νάκου που σχεδίασε την αφίσα της δράσης, τον μαθητή Γεράσιμο Γιαννούτσο, επίσης μαθητή της Β΄ Λυκείου που έκανε την ψηφιακή επεξεργασία της αφίσας και όλους/ες τους μαθητές και τις μαθήτριες των συνόλων που συμμετείχαν, για τον κόπο τους, την καλή τους διάθεση και το σημαντικό μήνυμα ειρήνης και συμφιλίωσης που επικοινώνησαν.
Αν καταφέρουμε να δούμε τη Μεσόγειο ως κοινή πατρίδα, ίσως τότε τα καράβια που θα πλέουν στα νερά της να μη μεταφέρουν στρατούς και συμφέροντα, αλλά πολιτισμούς που μοιράζονται, ιδέες που ανταλλάσσονται και ανθρώπους που αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλο όχι ως ξένο, μα ως συγγενή στο μεγάλο οικοδόμημα της ανθρωπότητας.
Οι υπεύθυνοι/ες εκπαιδευτικοί:
Παναγιώτης Γιαννούτσος
Αναστασία Σταύρου
Σπήλιος Κούνας
Τηλέμαχος Τσιαχρής
Ανθούλα Ζιώρη
