Εταιρεία βυζαντινών μελετών ν. Πρεβέζης: Πάπας Ελευθέριος – Ένας Πάπας με καταγωγή από την αρχαία Νικόπολη – Κείμενο Ευαγγέλου Κατσίμπρα, προέδρου της εταιρείας

Ο Πάπας Ελευθέριος γεννήθηκε το 130μ.χ.στην Νικόπολη της Ηπείρου,οι γονείς του τον ονόμασαν Ελευθέριο και εκείνος επέλεξε να το διατηρήσει όταν έγινε κληρικός.
Η Αρχαία Νικόπολη ιδρύθηκε ως σύμβολο της νίκης του Γά’ι’ου Ιουλίου Καίσαρα Οκταβιανού και μετέπειτα Ρωμαίου Αυτοκράτορα Αυγούστου ενάντια στον Μάρκο Αντώνιο και την Κλεοπάτρα της Αιγύπτου, το 31π.χ.με βίαιη μετεγκατάσταση κατοίκων από την ευρύτερη περιοχή.
Ο Ελευθέριος ήταν Έλληνας στην καταγωγή συγκεκριμένα,σύμφωνα με το Liber Pontificalis,(στη βίβλο των Ποντιφήκων),που αφηγήται την ιστορία των Παπών,αναγράφεται ότι γεννήθηκε στην Αρχαία Νικόπολη της Ελληνικής Ηπείρου.
Η Παποσύνη του χρονολογείται από το 174 έως το 189μ.χ.
Η παρουσία του σε υψηλά Κλιμάκια της Εκκλησίας πριν ακόμη γίνει Πάπας μαρτυρεί τη σοβαρότητα και την εκτίμηση που απολάμβανε.
Ο σύγχρονός του εκκλησιαστικός συγγραφέας Ηγήσιππος έγραψε ότι ο Ελευθέριος ως κληρικός υπηρέτησε κοντά στον Πάπα Ανίκητο καθώς και στον Πάπα Σωτήρ,τον οποίο διαδέχθηκε ο Ελευθέριος στον Επισκοπικό Θρόνο της Ρώμης.
Στους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες η Εκκλησία της Ρώμης διαμόρφωσε τη θεολογική και διοικητική της ταυτότητα υπό το βάρος διωγμών αιρέσεων και δογματικών συγκρούσεων.
Σε αυτή τη μεταβατική περίοδο,δεσπόζει η μορφή του Πάπα Ελευθέριου.
Η εποχή του Ελευθέριου ήταν φορτισμένη από τη δράση αιρετικών κινημάτων,όπως ο Γνωστικισμός και ο Μοντανισμός,που προσπαθούσαν να αποσπάσουν πιστούς και να αλλοιώνουν τη διδασκαλία της Εκκλησίας.
Ο Ελευθέριος προέβαλε σταθερή αντίσταση υπέρ της Αποστολικής πίστης διατηρώντας τη θεολογική καθαρότητα και την ενότητα της Εκκλησίας.
Ιδιαίτερα σημαντικό υπήρξε το διάταγμα του που αφορά την κατάργηση των διατροφικών απαγορεύσεων όπως αναφέρει ο Ευσέβιος Καισαρείας,ο Πάπας Ελευθέριος δίδασκε πως << ουδεμία βρώσις αποβάλλεται από τους χριστιανούς,αρκεί να λαμβάνεται με ευχαριστία>>.
Ορισμένες όψιμες παραδόσεις,αμφίβολης ιστορικότητας,συνδέουν τον Πάπα Ελευθέριο με τον εκχριστιανισμό της Βρετανίας.
Σύμφωνα με αυτές,ο Βασιλιάς Λούκιος της Βρετανίας ζήτησε να σταλούν Ιεραπόστολοι από την Ρώμη.
Αν και δεν υπάρχουν επιβαιβαιωμένα στοιχεία,η παράδοση αυτή δείχνει την εξάπλωση της φήμης και της επιρροής του.
Παρά το γεγονός ότι η Εκκλησία έχει ημέρα αφιερωμένη στη μνήμη του Πάπα Ελευθέριου,δεν υπάρχει μέχρι σήμερα καμία αναφορά στο θάνατό του.
Πιθανολογείτε ότι κοιμήθηκε το 189μ.χ. και αρχικά ετάφη κοντά στον τάφο του Αποστόλου Πέτρου,τα λείψανά του μεταφέρθηκαν το 16ο αιώνα στο Ναό της Αγίας Σουζάνας στη Ρώμη,όπου Βρίσκονται μέχρι και σήμερα.
Τιμάται ως Άγιος από τους Ορθοδόξους και τους Καθολικούς στις 26 Μα’ί’ου.
Η εικόνα που συνοδεύει το κείμενο είναι απεικόνιση του Πάπα Ελευθέριου στο Παλάτσο Φαρνέζε, στη Ρώμη που χρονολογείται από τον 15ο αιώνα.