Το ζήτημα της αυξανόμενης συγκέντρωσης αιτήσεων και αδειοδοτήσεων μικρών υδροηλεκτρικών έργων στην Ήπειρο, με τις συνακόλουθες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στις τοπικές κοινωνίες, έθεσε με ερώτησή του προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταύρο Παπασταύρου, ο Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ–Κινήματος Αλλαγής Ν. Ιωαννίνων, κ. Ιωάννης Τσίμαρης.
Όπως τονίζει ο Βουλευτής, πολλαπλές άδειες και αιτήσεις συσσωρεύονται σε ευαίσθητα οικοσυστήματα και ποτάμια της Ηπείρου, χωρίς να αξιολογούνται επαρκώς οι σωρευτικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και χωρίς ουσιαστική συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Ενδεικτικά αναφέρονται δύο πρόσφατες αιτήσεις για έργα στον Άραχθο, σε περιοχές με γεωλογική αστάθεια και υψηλή οικολογική και τουριστική αξία (Κάρδαμπος Σκούπας και Δαφνωτή), που προκαλούν έντονες αντιδράσεις φορέων και κατοίκων.
Ο κ. Τσίμαρης επισημαίνει την ανάγκη θεσμικής εγρήγορσης, ολοκληρωμένης αξιολόγησης και διαφάνειας, ώστε να διασφαλιστεί η προστασία των φυσικών πόρων, της ασφάλειας των περιοχών και της τοπικής οικονομίας.
Ο Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ–Κινήματος Αλλαγής ερωτά τον Υπουργό:
- Πόσες αιτήσεις/άδειες ΜΥΗΕ έχουν υποβληθεί ή εγκριθεί στην Ήπειρο την περίοδο 2024–2025 και ποια τα χωροταξικά χαρακτηριστικά τους;
- Πώς διασφαλίζεται ότι η ΡΑΑΕΥ λαμβάνει υπόψη αρνητικές γνωμοδοτήσεις και δεδομένα περιβαλλοντικής ευπάθειας;
- Έχει εκπονηθεί μελέτη για τις σωρευτικές επιπτώσεις των ΜΥΗΕ και θα δημοσιοποιηθεί;
- Περιλήφθηκαν εξειδικευμένες εκθέσεις γεωλογικού κινδύνου για τις αιτήσεις σε Σκούπα και Δαφνωτή;
- Ποιο το χρονοδιάγραμμα αναθεώρησης του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ;
- Εξετάζεται προσωρινή αναστολή νέων αδειοδοτήσεων ΜΥΗΕ έως την επικαιροποίηση του Εθνικού Πλαισίου ΑΠΕ;
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς
Τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρο Παπασταύρου
Θέμα: «Ανεξέλεγκτη συσσώρευση αιτήσεων και αδειοδοτήσεων μικρών υδροηλεκτρικών έργων στην Ήπειρο – κίνδυνοι για το περιβάλλον, την ασφάλεια και τις τοπικές κοινωνίες »
Κύριε Υπουργέ,
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στην Ήπειρο μια εξαιρετικά έντονη επιβάρυνση από συνεχείς αιτήσεις και αδειοδοτήσεις μικρών υδροηλεκτρικών έργων. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές έρευνες και αναλυτικά άρθρα, η Περιφέρεια Ηπείρου εμφανίζει δυσανάλογη συγκέντρωση έργων αυτού του τύπου σε σχέση με το μέγεθος και την αντοχή των τοπικών υδάτινων συστημάτων. Πολλοί δήμοι της περιοχής έχουν ήδη προσφύγει σε διαδικασίες ακυρώσεων, υποστηρίζοντας ότι πλήττεται η περιβαλλοντική ισορροπία, η τουριστική δραστηριότητα και η ποιότητα ζωής των κατοίκων.
Παράλληλα, τοπικοί φορείς και κοινότητες καταγγέλλουν ότι η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) προχωρά στη χορήγηση νέων αδειών χωρίς να λαμβάνονται επαρκώς υπόψη οι σωρευτικές επιπτώσεις σε ποτάμια και ρέματα που ήδη δέχονται πολλαπλές επεμβάσεις, αλλά και χωρίς ουσιαστική συμμετοχή των κατοίκων στις διαδικασίες διαβούλευσης.
Επιπλέον, σε έγγραφο της Αδελφότητας Σκούπας Άρτας , το οποίο στηρίζεται σε επίσημες καταχωρίσεις της ΡΑΑΕΥ, αναφέρονται δύο πρόσφατες αιτήσεις για μικρά υδροηλεκτρικά έργα στον Άραχθο ποταμό. Η πρώτη, με αριθμό Γ-017728, αφορά έργο ισχύος 0,2 MW στην περιοχή Κάρδαμπος της Σκούπας, κάτω από τη γέφυρα Τζαρή και σε άμεση γειτνίαση με αθλητικές εγκαταστάσεις του Δήμου Αρταίων. Η δεύτερη, με αριθμό Γ-017738, αφορά έργο ισχύος 2,5 MW στη Δαφνωτή, σε σημείο που χαρακτηρίζεται από γεωλογική αστάθεια και επανειλημμένα κατολισθητικά φαινόμενα. Στο ίδιο έγγραφο τονίζεται ότι οι συγκεκριμένες τοποθεσίες αποτελούν τμήμα περιοχής όπου αναπτύσσονται δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού, όπως το ράφτινγκ, καθώς και ενός σημαντικού βιότοπου της βίδρας, ενώ παράλληλα αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της τουριστικής προβολής και της φυσικής κληρονομιάς των Τζουμέρκων.
Η συσσώρευση αδειοδοτήσεων σε τέτοια σημεία ενισχύει εύλογες ανησυχίες για το εάν εξετάζονται επαρκώς οι σωρευτικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η συμβατότητα με προστατευόμενες περιοχές, αλλά και η ασφάλεια περιοχών που εμφανίζουν στοιχεία γεωλογικής επικινδυνότητας. Οι τοπικές κοινωνίες εκφράζουν ότι συχνά δεν ενημερώνονται έγκαιρα ή ουσιαστικά, ενώ οι διαδικασίες διαβούλευσης παρουσιάζουν κενά, παρά την κρισιμότητα των έργων.
Κατόπιν των ανωτέρω,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Πόσες αιτήσεις και πόσες άδειες για μικρά υδροηλεκτρικά έργα έχουν χορηγηθεί στην Ήπειρο κατά το διάστημα 2024–2025, σε ποια στάδια αδειοδότησης βρίσκονται (παραγωγής, εγκατάστασης ή λειτουργίας) και ποια είναι τα ακριβή χωροταξικά τους χαρακτηριστικά;
- Mε ποιον τρόπο διασφαλίζεται ότι η ΡΑΑΕΥ λαμβάνει δεόντως υπόψη τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις που εκδίδουν οι αρμόδιοι φορείς, όπως ο ΟΦΥΠΕΚΑ, η Περιφέρεια Ηπείρου και οι Δήμοι, καθώς και τα στοιχεία περιβαλλοντικής ευπάθειας και πολιτισμικής αξίας των περιοχών.
- Έχει υλοποιηθεί από το Υπουργείο μελέτη αξιολόγησης των σωρευτικών επιπτώσεων των ΜΥΗΕ στη λεκάνη απορροής μεγάλων ποταμών της Ηπείρου, όπως ο Άραχθος, και αν ναι προβλέπεται η δημοσιοποίησή της ;
- Στις αξιολογήσεις των πρόσφατων αιτήσεων περιλήφθηκαν εξειδικευμένες εκθέσεις για το γεωλογικό ρίσκο στις περιοχές Σκούπας και Δαφνωτής, του Δ.Αρταίων και στη βάση ποιων δεδομένων κρίθηκε ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις ;
- Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για την αναθεώρηση ή κατάρτιση ενός σύγχρονου Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, που θα λαμβάνει υπόψη τις νέες τεχνολογίες και τα περιβαλλοντικά δεδομένα ;
- Εξετάζεται από το Υπουργείο το ενδεχόμενο λήψης μέτρων προσωρινής αναστολής νέων αδειοδοτήσεων ΜΥΗΕ στην Ήπειρο, έως ότου ολοκληρωθεί η επικαιροποίηση του Εθνικού Πλαισίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας;
Παρακαλούμε για την κατάθεση αναλυτικών στοιχείων και εγγράφων στη Βουλή.
