Όπως καταθέσαμε και στην αρχή της χρονιάς το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» είναι ένα σημαντικό εργαλείο για να προωθηθεί η ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και την ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας.
Στο πλαίσιο αυτό, εντοπίσαμε σημαντικά προβλήματα στην εφαρμογή του προγράμματος και προχωρήσαμε σε συγκεκριμένες προτάσεις με σκοπό τη διευκόλυνση τόσο των συναδέλφων μηχανικών όσο και των πολιτών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετές από τις λύσεις που καταθέσαμε, υιοθετήθηκαν και συμπεριλήφθηκαν στο κείμενο του ΤΕΕ σε κεντρικό επίπεδο.
Η λογική σειρά των πραγμάτων θα υποδείκνυε το υπουργείο να λάβει υπόψη του τις προτάσεις που κατατέθηκαν και να προχωρήσει στον σχεδιασμό του νέου «Εξοικονομώ» για το 2026, ενσωματώνοντας τις θέσεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, του θεσμοθετημένου Τεχνικού Συμβούλου της Πολιτείας.
Αντ’ αυτού και προς μεγάλη μας έκπληξη έχει έρθει στο φως της δημοσιότητας ο σχεδιασμός για τα νέα προγράμματα «Εξοικονομώ», ο οποίος, όπως φαίνεται, εκπονήθηκε χωρίς διαφάνεια, δημόσιο διάλογο ή τη συμμετοχή θεσμικών φορέων όπως το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ).
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, από το 2026 και έπειτα, προβλέπεται η ενεργή εμπλοκή των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας ως ενδιάμεσων φορέων!!! Οι εταιρείες αυτές θα αναλαμβάνουν την πλήρη διαχείριση και χρηματοδότηση των έργων ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών και εγκαταστάσεων, λειτουργώντας ως τύπου ESCO.
Η επιλογή αυτή αιτιολογείται με επιχειρήματα όπως η απλοποίηση των διαδικασιών για τους δικαιούχους και η διεύρυνση της βάσης των ωφελούμενων. Οι προτάσεις που έχουμε καταθέσει ήταν στην κατεύθυνση στο να απλοποιηθούν οι διαδικασίες…..
Λογικά, γεννώνται σοβαρά ερωτήματα:
- Είναι προς το συμφέρον των πολιτών να εξαρτώνται άμεσα από τους παρόχους ενέργειας;
- Θα διασφαλίζεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής παρόχου ή θα δεσμεύονται από δυσνόητους όρους συμβολαίων;
- Είναι προς το συμφέρον της χώρας, κρίσιμα έργα ενεργειακής μετάβασης να ελέγχονται από λίγες μεγάλες εταιρείες;
Η εμπλοκή των προμηθευτών ενέργειας στην ενεργειακή αναβάθμιση δημιουργεί εμφανή σύγκρουση συμφερόντων. Πώς μπορεί να εγγυηθεί κανείς ότι θα προτείνουν λύσεις που στοχεύουν στη μείωση της κατανάλωσης, όταν το επιχειρηματικό τους μοντέλο βασίζεται ακριβώς σε αυτήν;
Η μεταφορά του σχεδιασμού των προγραμμάτων σε λίγους ισχυρούς ομίλους πλήττει ευθέως:
- Τους ελεύθερους επαγγελματίες μηχανικούς, που από την αρχή στήριξαν το «Εξοικονομώ» με τη δουλειά και την τεχνογνωσία τους.
- Τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και προμηθευτές που δραστηριοποιούνται τοπικά
- Τον υγιή ανταγωνισμό και τη βιωσιμότητα της αγοράς
Αν ο νέος κύκλος των προγραμμάτων ανατεθεί σε ολιγοπώλια, αυτό θα οδηγήσει:
- Στη μείωση της ποιότητας των μελετών που θα υποβάλλονται
- Στη συρρίκνωση του επαγγελματικού αντικειμένου των μηχανικών
- Στην αποδυνάμωση της τοπικής επιχειρηματικότητας και
- Σε αποτυχία ως προς τον βασικό στόχο: την ουσιαστική εξοικονόμηση ενέργειας και την ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας των νοικοκυριών.
Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος οφείλει να σταθεί απέναντι σε αυτήν την κατεύθυνση. Να υπερασπιστεί το επάγγελμα του μηχανικού, να προασπίσει την τεχνική αξιοπιστία των έργων και να διασφαλίσει ότι η ενεργειακή μετάβαση γίνεται προς όφελος των πολλών — όχι των λίγων.
Τα προγράμματα “Εξοικονομώ” αποτελούν πρωτίστως κοινωνικά προσανατολισμένα προγράμματα που στοχεύουν στην ενίσχυση των νοικοκυριών, μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών. Είναι τα μοναδικά που δίνουν απευθείας στους πολίτες κοινοτικά κονδύλια ώστε να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Αυτό δεν μπορεί να εφαρμοστεί με τη λογική της ταχύτητας και της μαζικής παραγωγής, όπως συμβαίνει στα φαστφουντ ή τα πολυκαταστήματα. Κάθε περίπτωση κατοικίας είναι ξεχωριστή και χρήζει διαφορετικής προσέγγισης. Οι μηχανικοί είμαστε δίπλα στους πολίτες και συμβάλουμε στην εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας και στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Η μείωση του κόστους μπορεί να επιτευχθεί κυρίως με την μείωση του χρόνου που χάνεται σε γραφειοκρατικούς λαβυρίνθους. Μία παρέμβαση που υλοποιείται το 2022 και εξοφλείται το 2025 είναι πολύ πιο ακριβή από μια παρέμβαση που υλοποιείται το 2022 και εξοφλείται το 2022. Επίσης η μείωση του κόστους θα επιτευχθεί με την σωστή λειτουργία της αγοράς όπου όλοι οι έχοντες την διάθεση και την δυνατότητα θα μπορούν να ασχοληθούν με τα προγράμματα «Εξοικονομώ».
Χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς την δημιουργία μονοπωλίων.
Για τους παραπάνω λόγους, ζητούμε:
- την άμεση απόσυρση του σχεδιαζόμενου μοντέλου υλοποίησης των επόμενων προγραμμάτων «Εξοικονομώ»
- να ληφθούν επιπλέον μέτρα για την επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης του Εξοικονομώ, προτάσεις μας έχουν κατατεθεί με προηγούμενη απόφαση της Διοικούσας
- επιδότηση σε ποσοστό 100 % των οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών που αδυνατούν να αναβαθμίσουν ενεργειακά την 1ηκατοικία τους
- την άμεση κατάργηση της Υπουργικής Απόφασης ΥΠΕΝ/ΣΕΝΕ/17806/1085/2025 σύμφωνα με προηγούμενη απόφαση της Αντιπροσωπείας του Τμήματος μας.
