Η εξέλιξη της γιαννιώτικης αργυροτεχνίας στο πέρασμα των αιώνων υπήρξε άρρηκτα συνυφασμένη με την πολιτισμική ταυτότητα, καθώς και την οικονομική, παραγωγική και πολιτισμική φυσιογνωμία της πόλης των Ιωαννίνων. Η νεότερη παραγωγή, στην οποία συναντώνται η παραδοσιακή τεχνογνωσία και οι σύγχρονες τεχνολογίες, αποδεικνύει ότι η αργυροχοΐα συνεχίζει να αποτελεί βασικό συστατικό της ταυτότητας της πόλης, παρά το απαιτητικό περιβάλλον μέσα στο οποίο καλείται να δημιουργήσει ο σύγχρονος Γιαννιώτης αργυροχόος.
Η εγγραφή της Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας το 2023 αποτέλεσε την αφορμή ώστε το 2024, με πρωτοβουλία του Δήμου Ιωαννιτών και σε συνεργασία με το Κέντρο Παραδοσιακής Βιοτεχνίας Ιωαννίνων (ΚΕ.ΠΑ.ΒΙ.), το Σωματείο Ασημουργών Μεταλλοτεχνιτών Ιωαννίνων «Η Γιαννιώτικη Τέχνη», το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς με το Μουσείο Αργυροτεχνίας και με την αμέριστη υποστήριξη της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΔΙΝΕΠΟΚ) του Υπουργείου Πολιτισμού, ο Μάιος να καθιερωθεί ως Μήνας Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας. Η επιτυχία με την οποία στέφθηκαν οι περσινές δράσεις του Μήνα Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας επισφραγίστηκε με την παρουσίαση του προγράμματος στην 18η ετήσια συνάντηση του Δικτύου Εμπειρογνωμόνων στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά των Κρατών της Ν.Α. Ευρώπης (Βαρσοβία, Οκτώβριος 2024). Στο πλαίσιο της συνάντησης αυτής έγινε με ενθουσιασμό αποδεκτή η πρόταση που υπέβαλε η Ελλάδα να φιλοξενηθεί η επόμενη συνάντηση του Δικτύου, που τελεί υπό την αιγίδα της UNESCO, να πραγματοποιηθεί στα Ιωάννινα τον Οκτώβριο 2025.
Το πρόγραμμα του φετινού Μήνα Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας, έτσι όπως συγκροτήθηκε χάρη στην εξαιρετική συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, περιλαμβάνει δράσεις ανάδειξης και διαφύλαξης της τέχνης της αργυροτεχνίας, αλλά και στήριξης των αργυροτεχνιτών φιλοδοξώντας να ενημερώσει, να εμπνεύσει και να διαδοθεί στην πόλη των Ιωαννίνων. Εκδηλώσεις, εργαστήρια ανοιχτά στο κοινό, εκπαιδευτικά προγράμματα και πρωτότυπες δράσεις, καλούν το κοινό να ανακαλύψει εκ νέου την ιστορία, αλλά και το δημιουργικό αποτύπωμα μιας σπουδαίας τέχνης στο παρόν.
Στις δράσεις για τον Μήνα Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας περιλαμβάνονται:
- Η κεντρική πανηγυρική εκδήλωση, που θα πραγματοποιηθεί στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Δημήτρης Χατζής» στις 17 Μαΐου 2025 και ώρα 19:00.
Η εκδήλωση περιλαμβάνει:
- Χαιρετισμούς από τους στρατηγικούς εταίρους της διοργάνωσης
- Ανακοινώσεις σημαντικών πρωτοβουλιών για τη Γιαννιώτικη Αργυροτεχνία του Τμήματος Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
- Ομιλία για τη Γιαννιώτικη Αργυροτεχνία από τον κ. Απόστολο Κατσίκη, Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
- Μουσικό πρόγραμμα με σύνολο του Δημοτικού Ωδείου Ιωαννίνων
- Ανοιχτά εργαστήρια και επίδειξη παραδοσιακών τεχνικών Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας από ασημουργούς στο ΚΕ.ΠΑ.ΒΙ.:
- «Τεχνικές αναπαράστασης σχεδίων και μοτίβων σε μέταλλο» από τον Δημήτρη Πανταζή, στις 5 Μαΐου (ώρα 12:00) στη Διαδραστική Αίθουσα του ΚΕ.ΠΑ.Β.Ι.
- «Χύτευση στο χώμα» επίδειξη από τον Χρήστο Σιαπατόρη, στις 9 και 20 Μαΐου (ώρα 18:30) στη Διαδραστική Αίθουσα του ΚΕ.ΠΑ.Β.Ι.
- «Συρματερή Τεχνική» από τον Κωνσταντίνο Ζερβό, στις 12 Μαΐου (ώρα 18:00) στη Διαδραστική Αίθουσα του ΚΕ.ΠΑ.Β.Ι.
- «Κατασκευή ασημένιων κοσμημάτων με σύγχρονα μέσα, διατηρώντας παράλληλα την παράδοση», από τον Νίκο Γκόλα, στις 22 Μαΐου (ώρα 12:00), Εργαστήριο 208, 1ος όροφος, ΚΕ.ΠΑ.Β.Ι.
- «Τρισδιάστατος σχεδιασμός ασημένιου κοσμήματος» από τη Μαρία Μπακατσούλα, στις 27 Μαΐου (ώρα 18:00), Εργαστήριο 108, Ισόγειο, ΚΕ.ΠΑ.Β.Ι.
- «Συρματερή Τεχνική» από τον Φαίδωνα Ηλία, στις 31 Μαΐου (ώρα 11:00) στη Διαδραστική Αίθουσα του ΚΕ.ΠΑ.Β.Ι.
* Για τη διεξαγωγή όλων των εργαστηρίων απαιτείται ελάχιστος αριθμός 5 και μέγιστος 15 συμμετοχών.Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να επικοινωνήσουν το αργότερο 2 ημέρες πριν την αντίστοιχη ημερομηνία, όπως αυτές έχουν ανακοινωθεί, στο τηλέφωνο 26510 27650 (Δευτέρα και Τετάρτη 9:30-17:30, Τρίτη Πέμπτη και Σάββατο 9:30-14:30 και 17:30-20:30, Σάββατο 9:30-20:00).
- Δράσεις από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, για μικρούς και μεγάλους, καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα, καθώς και ελεύθερη είσοδο στο Μουσείο Αργυροτεχνίας του Ιδρύματος (Κυριακές 4/5, 11/5, 18/5 και 25/5) και έκπτωση από 10%, στο πωλητήριο του Μουσείου τις παραπάνω ημερομηνίες.
Το πρόγραμμα του Πολιτιστικού Ιδρύματος έχει ως εξής:
- 7/5, 14/5, 21/5 και 28/5 | 17:00-21:00 | Μουσείο Αργυροτεχνίας
Κύκλος εργαστηρίων βασικών αρχών σχεδιασμού κοσμημάτων
(διάρκειας 16 ωρών)
Τα εργαστήρια, με τον σχεδιαστή κοσμημάτων Δήμο Παπαδόπουλο, απευθύνονται σε φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών, αλλά και σε όποιον επιθυμεί να μυηθεί στο σχέδιο κοσμημάτων, με απαραίτητη προϋπόθεση να γνωρίζει σχέδιο. Απαιτείται κράτηση θέσης, στο τηλέφωνο 26510 64065.
- 16/5 | 21:00-23:00 | Μουσείο Αργυροτεχνίας
Asimorph
Εικαστική εγκατάσταση, που εξερευνά τη «μνήμη» του ασημιού μέσα από μορφοποιημένα φωτεινά και ηχητικά τοπία. Θα προβάλλεται επαναληπτικά στο κτήριο του Μουσείου.
Σχεδιασμός-υλοποίηση: Κωστής Εμμανουηλίδης.
- «Όταν η φωτιά συνάντησε τη μεταλλουργία» | Μουσείο Αργυροτεχνίας
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Νηπιαγωγείου και Α΄-Δ΄ Δημοτικού (καθημερινά, εκτός Τρίτης, κατόπιν προσυνεννόησης με το Μουσείο, στο τηλ. 26510 64065).
- «Ασημένια Στολίδια» | Μουσείο Αργυροτεχνίας
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού και Γυμνασίου (καθημερινά, εκτός Τρίτης, κατόπιν προσυνεννόησης με το Μουσείο, στο τηλ. 26510 64065).
- Παιχνίδι ψηφιακής εφαρμογής | Μουσείο Αργυροτεχνίας
«Κυνήγι χαμένου θησαυρού: Η ρόκα του Πασά» για μαθητές Δ΄- ΣΤ΄ Δημοτικού και Γυμνασίου (καθημερινά, εκτός Τρίτης, κατόπιν προσυνεννόησης στο τηλ. 26510 64065).
Για οικογένειες με παιδιά 9-15 ετών, τις Κυριακές κατά την επίσκεψη στο Μουσείο (θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας).
- «Αλγοριθμικές ερμηνείες της Ηπειρώτικης Αργυροχρυσοχοΐας: Γεφύρωση της παράδοσης και του σύγχρονου σχεδιασμού»
18/5 | 12:00 | Μουσείο Αργυροτεχνίας
Για το διεπιστημονικό ερευνητικό πρόγραμμα «Αλγοριθμικές ερμηνείες της Ηπειρώτικης Αργυροχρυσοχοΐας: Γεφύρωση της παράδοσης και του σύγχρονου σχεδιασμού», που υλοποιείται από το τμήμα «Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης» της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, θα μιλήσουν η κ. Αικατερίνη Λιάμπη, Ομ. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Προέδρος της Εταιρίας Ηπειρωτικών Μελετών και ο κ. Μιχαήλ Σέμογλου, επισκέπτης-καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ερευνητής του Κολεγίου Σχεδιασμού και Καινοτομίας του Πανεπιστημίου Tongji Shanghai. Στο τέλος των ομιλιών θα παρουσιαστούν ψηφιακά μοτίβα που δημιούργησαν οι φοιτητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Τα εν λόγω μοτίβα θα προβάλλονται στους τοίχους του Αρχοντικού Πυρσινέλλα και της Παπαζογλείου Σχολής, από το βράδυ της 18ης Μαΐου.
- Κλειστή ενημερωτική συνάντηση εκπροσώπων του ΚΕ.ΠΑ.ΒΙ. και του Σωματείου Ασημουργών Μεταλλοτεχνιτών Ιωαννίνων «Η Γιαννιώτικη Τέχνη», με στελέχη της Διεύθυνσης Επιχειρηματικότητας και Μικρών-Μεσαίων Επιχειρήσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης, που θα αφορά στις προϋποθέσεις για τη δυνατότητα ένταξης στο καθεστώς προστασίας γεωγραφικής ένδειξης σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/2411.
Το Δημοτικό Ραδιόφωνο Ιωαννίνων αναδεικνύεται σε σταθερό και πολύτιμο συνεργάτη του Μήνα Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας, φιλοξενώντας συζητήσεις τόσο με αργυροτέχνες και εκπροσώπους αρμόδιων φορέων, αλλά δίνοντας φέτος τον λόγο και σε ανθρώπους των Ιωαννίνων και της Ηπείρου ευρύτερα, για να μιλήσουν για τη σχέση τους με τη Γιαννιώτικη Αργυροτεχνία.
Δείτε αναλυτικά όλες τις δράσεις που εντάσσονται στον Μήνα Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας εδώ.
